آیا تاکنون با کودکانی مواجه شدهاید که برای بهدست آوردن کوچکترین چیز آنقدر داد و فریاد به راه مياندازند که والدینشان کلافه ميشوند و عاقبت درخواست آنها را ميپذيرند؟
والدین زیادی هستند كه به دلایل مختلف از جمله عدم اطلاع از مهارت فرزندپروری، نداشتن احساس مسوولیت در مورد آینده فرزندان، نداشتن صبر و حوصله، برخوردهای هیجانی و احساسی و… بهراحتی به درخواستهای غیرمنطقی آنها عمل میکنند.
در مقابل درخواستهای غیرمنطقی این بچهها باید چه رفتاری انجام داد؟
برای رسيدن به پاسخ این سوال، با دکتر پیمان هاشمیان، روانپزشك، فوقتخصص كودك و نوجوان و استاديار دانشگاه علوم پزشكي مشهد به گفتوگو نشستهايم.
– نباید به جیغهای آنها اعتنا کرد. وقتی یک کودک با جيغزدن يا پرخاشگري به خواستههای خود میرسد چون از این رفتار خود امتیاز و پاداش ميگيرد و برايش لذتبخش است، بنابراین میآموزد كه این رفتار را تکرار کند. اگر پدر و مادر به جيغزدن فرزندان خود توجه كنند، اين رفتار را در او تقويت ميكنند.
معمولا بچههايي كه سرشت سخت دارند بدرفتار هستند و سعي ميكنند با پافشاري و جيغزدنهاي بيش از اندازه به آنچه میخواهند برسند.
از ويژگيهاي يك بچه با سرشت سخت، تسلیم کردن والدین است، يعني آنقدر جيغ ميزنند كه پدر و مادر احساس ميكنند اگر به بچه توجه نكنند ممكن است از دست برود در حالي كه اين طور نيست.
وقتي بهعنوان پدر و مادر، سرشت فرزند خود را شناختيم، ديگر باید به جيغهایش بياعتنايي كنيم. وقتي چنين كاري انجام دهيم كودك ياد ميگيرد یا از كنار آن مساله رد شود یا روش درستتري را در پيش بگيرد.
در این حالت کودک حس میکند هنگام جيغ زدن، نمیتواند با پدر و مادر ارتباط خوبي برقرار کند. بايد حتما كاري انجام دهيم كه كودك حس كند دو روش وجود دارد. در روش خوب، طبق قانون ميتواند امتياز گرفته و مورد توجه پدر و مادر قرار بگيرد و در روش بد، با جيغ زدن مورد توجه پدر و مادر قرار نگيرد.
از طرفي در صورتي كه جيغ زدن تقويت شود، ممكن است به جروبحث هم برسد. بچههايي كه معمولا از طريق جيغ زدن به خواستههاي خود ميرسند در سنين بالاتر با پدر و مادر خود جروبحث مي كنند و زمينه براي پرخاشگری و زورگویی كودك تقويت ميشود.
بچههايي كه جيغ ميزنند معمولا نسبت به ديگران واكنشهاي عاطفي پرخاشگرانهاي نشان ميدهند و سعي ميكنند با رفتار پرخاشگرانه، به آرامش برسند. حالا اگر ما به جيغهاي کودک اعتنا كنيم اين رفتار پرخاشگرانه در او تقويت شده و گاهی اوقات به رفتارهاي كلامي تبديل ميشود.
باید همه چیز طبق قانون و مقررات باشد تا بچه لجبازی نکرده و جیغ نزند. او باید بیاموزد خارج از قوانین عمل نکند. ما در شمارههای پیش در مقاله “لجبازی در کودکان طبیعی است” بهطور مفصل به چگونگی اجرای قانون پرداختهایم، اما بهطور خلاصه، لجبازی بین دو تا پنج سالگی طبیعی است و کودک بین این سنین به دلیل خودمختاری لجاجت ميكند و دوست ندارد به حرف والدین خود گوش دهد، بنابراین تنها راهش این است که ما از یک سوم شخص به نام قانون کمک بگیریم.برای نمونه میتوانیم بگوییم دخترم، قانون بچهها میگه شما باید در این ساعت به رختخواب بروید، بنابراین از آنجا که کودک احساس میکند این حرف را فرد دیگري به جز پدر و مادرش گفته و مستقیما از پدر و مادر دستور نگرفته، لجبازی نمیکند و به حرفهای شما گوش میدهد.
منبع : مقاله “با کودکان پرخاشگر چگونه رفتار کنیم؟ ” فریبا شکیبا Fariba_shakiba@yahoo.com برگرفته از سایت http://www.movafaghiat.com